Kolven en bewaren van melk
Gepubliceerd op: 01 maart 2022Het afkolven van moedermelk is het verkrijgen van melk uit de borst door middel van kolven met de (eigen) hand of met een kolfapparaat.
Dit kan bijvoorbeeld nodig zijn:
- als uw baby op de kinderafdeling ligt;
- als uw baby te klein is om zelf aan de borst te drinken;
- om de melkproductie extra te stimuleren als deze langzaam op gang komt;
- bij pijnlijke tepels;
- als u niet bij uw baby kunt zijn om te voeden.
Als u een volledige melkproductie op gang wilt krijgen (of houden) door middel van kolven, zijn er gemiddeld zes kolfsessies per dag nodig.
Afhankelijk van hoe gemakkelijk de melk stroomt, is korter of langer kolven noodzakelijk.
Het verkrijgen van een toeschietreflex is nodig om de melk uit de borst te krijgen. Dat wordt opgewekt door middel van korte snelle zuigkracht van het kolfapparaat. Als de melkstroom eenmaal op gang is, dan kunt u overgaan op de intensere zuigkracht
Niet elke vrouw kan even gemakkelijk kolven. Een kolfapparaat aan de borst is een totaal andere ervaring dan een baby, die aan de borst drinkt. Voor sommige vrouwen is dit zo'n duidelijk verschil, dat de melk wel gaat stromen als de baby aan de borst drinkt, maar niet tijdens het kolven.
Ontspanning en associaties met een drinkende baby zijn hierbij belangrijk. Om het kolven makkelijker te maken, kunt u het volgende proberen:
- Zorg voor voldoende privacy, een rustige omgeving en een prettige houding;
- Kolf in nabijheid van de baby of met een foto van uw baby in de buurt;
- Stimuleer uw tepels en/of masseer uw borst voorzichtig;
- Bevorder de doorbloeding door een warme douche of warme doek;
- Creëer een vast ritueeltje voor het kolven, zodat het lichaam ‘snapt' dat er melkafgifte moet gaan plaats vinden.
Kolven met de hand
Kolven met eigen hand blijkt vooral de eerste dagen zeer effectief te zijn. Het geeft de moeder inzicht in haar melkproductie en daarmee toename van het vertrouwen. Ook in het ziekenhuis kennen alle verpleegkundigen deze techniek om aan de moeder te kunnen leren.
De moeder kan bij zichzelf druppels moedermelk afkolven met haar eigen handen. Door deze op te vangen op bijvoorbeeld een theelepeltje of kommetje kan ze het rechtstreeks aan de baby geven. In bepaalde situaties biedt dit uitkomst, bijvoorbeeld als de baby niet aan de borst kan of wil drinken of als de tepels erg gevoelig zijn.
Kolfapparaten
Er zijn veel verschillende kolfapparaten te koop. Het is daarom goed om vooraf over een aantal zaken na te denken. Bedenk bijvoorbeeld wat u precies van een kolf verwacht en hoe u een kolf wilt gaan gebruiken. Enkele aandachtspunten:
- Wilt u enkelzijdig of dubbelzijdig kolven? Ik het begin is enkelzijdig makkelijk. Maar als u langer borstvoeding geeft, kan dubbelzijdig heel prettig zijn. Met een dubbelzijdige kolf gaat het kolven sneller.
- Wilt u een kolf met open/half open of gesloten motor? Bij open of half open kolven is het mogelijk dat via de slang melk of condens in de motor komt. De kolf is daarom niet geschikt voor verhuur en kan niet uitgeleend worden.
- Wilt u een kolf die oplaadbaar is? Dit is niet bij alle kolfapparaten mogelijk.
Lactatiekundigen kunnen u meer informatie geven over de voor- en nadelen van de verschillende kolfapparaten. Het is ook mogelijk om eerst een kolf te huren en pas later te kopen.
Voor een overzicht van alle kolfapparaten kunt u terecht op: www.borstkolven.net.
Meer informatie vindt u in de folder Kolven van moedermelk
Bewaren van moedermelk
Moedermelk wordt bewaard in plastic of glas. Wilt u de moedermelk invriezen, laat de melk dan eerst volledig afkoelen en plaats het binnen 24 uur in de vriezer. Afhankelijk van de bewaarplaats kunt u de moedermelk tussen enkele uren en maximaal zes maanden bewaren.
Let op: bewaar moedermelk niet in de deur van de koelkast.
Voor het ontdooien en opwarmen van moedermelk zijn de volgende adviezen belangrijk:
- Ontdooide, niet verwarmde moedermelk is 24 uur houdbaar, mits bewaard in de koelkast.
- Ontdooien duurt lang. Zet de te ontdooien moedermelk ruim van te voren in de koelkast.
- Warm de melk geleidelijk op, met een flessenwarmer of ‘au bain marie', zodat belangrijke voedingsstoffen in de moedermelk bewaard blijven.
- Warm melk liever niet in de magnetron op. In de magnetron vindt ongelijke opwarming plaats, waardoor sommige delen van de melk oververhit raken en antistoffen verloren gaan.
- Bewaar restjes moedermelk niet langer dan één uur na het opwarmen.
- Eenmaal ontdooide moedermelk kunt u niet opnieuw invriezen.
Laatst bijgewerkt op: 14 maart 2022
